Artritler
Artritler, eklem iltihaplanmalarını ifade eden genel bir terimdir ve bir dizi farklı alt tipi vardır. Bu alt tipler, eklem iltihaplanmasının farklı nedenlerinden kaynaklanmakta ve semptomlarda çeşitlilik gösterebilmektedir. Artrit; eklem ağrısı, şişlik, sertlik ve hareket kısıtlılığı gibi semptomlarla karakterizedir ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Bu nedenle doğru teşhis ve tedavi oldukça önemlidir.
Artrit Nedir?
Artrit, eklemlerde iltihaplanma ve ağrıya neden olan bir durumdur. 100'den fazla farklı türü vardır ve her yaştan insanı etkileyebilmektedir. En yaygın artrit türleri aşağıdaki gibidir:
- Osteoartrit: En sık görülen türüdür ve kıkırdak aşınması nedeniyle oluşmaktadır.
- Romatoid Artrit: Bu kronik otoimmün hastalık, bağışıklık sisteminin eklemlere saldırmasına neden olmaktadır.
- Gut: Ürik asit birikmesi nedeniyle eklemlerde ani ve şiddetli ağrıya neden olan bir durumdur.
- Lupus: Bağışıklık sisteminin tüm vücudu etkilediği otoimmün bir hastalıktır. Eklemlerde ağrı ve şişliğe neden olabilmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Belirtileri, artrit türüne ve şiddetine bağlı olarak değişmektedir. En yaygın belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Eklemlerde ağrı ve sertlik
- Şişlik
- Kızarıklık
- Hareket kısıtlılığı
- Yorgunluk
- Ateş
- Ciltte döküntü
- Kilo kaybı
- İştahsızlık
- Kas ağrıları
- Kuruluk
Artrit Nedenleri Nelerdir?
Artritin birçok farklı nedeni olabilmektedir. Yaygın nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Osteoartrit: En yaygın türüdür ve genellikle yaşla ilişkilidir. Eklem kıkırdağının aşınması ve yıpranması sonucu ortaya çıkmaktadır.
- Romatoid Artrit: Bağışıklık sisteminin eklem zarına saldırmasıyla karakterize otoimmün bir hastalıktır.
- Gut Artriti: Vücutta ürik asit birikmesi sonucu oluşan bir tür artrittir. Genellikle büyük ayak parmaklarındaki eklemleri etkilemektedir.
- Lupus: Sistemik lupus eritematozus (SLE) adı verilen otoimmün bir hastalık, eklemleri etkileyebilmekte ve lupus artriti olarak bilinen bir tür artrite neden olabilmektedir.
- Psöriatik Artrit: Psöriazis adı verilen cilt hastalığı ile ilişkilidir. Genellikle cilt semptomları ve eklem ağrısı ile karakterizedir.
Artrit Nasıl Teşhis Edilir?
Artrit teşhisi ve tedavisi; hastanın semptomlarına, fizik muayenesine, görüntüleme testlerine ve laboratuvar testlerine dayanmaktadır. Hastalığın teşhisinde genel olarak izlenen adımlar aşağıdaki gibidir:
- Hastanın Hikayesi ve Fiziki Muayene: Doktor, semptomları değerlendirmek için hastanın ağrılarını, şişliklerini, eklem sertliğini ve hareket kısıtlılığını sorgular ve fiziki muayene yapar.
- Kan Testleri: Kan testleri, artrit belirtileri olabilecek inflamasyon seviyelerini, belirli otoimmün hastalıkları ve diğer potansiyel nedenleri kontrol etmek için yapılabilir.
- Görüntüleme Testleri: Röntgen, ultrasonografi (USG), manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları gibi görüntüleme testleri, eklem hasarını veya değişikliklerini belirlemek için yapılabilir.
- Eklem Sıvısı Testi: Eklem içine ince bir iğne ile girilerek eklem sıvısı alınabilir. Bu sıvı, enfeksiyon veya iltihaplanma gibi belirli durumların varlığını doğrulamak için incelenebilir.
Artrit Tedavisi
Artrit tedavisi kişiye özgü bir tedavidir. Bu nedenle tedavi yöntemleri değişiklik gösterebilmektedir.
- İlaçlar: Ağrıyı ve inflamasyonu azaltmak için nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler), steroidler veya hastanın durumuna göre reçeteli ilaçlar kullanılabilmektedir. Romatoid artrit gibi otoimmün artritler için immünsupresif ilaçlar da kullanılabilmektedir.
- Fizik Tedavi ve Egzersiz: Fizik tedavi; eklem hareketliliğini, kas gücünü artırmak ve ağrıyı azaltmak için kullanılabilmektedir. Egzersiz programları, eklem esnekliğini artırabilmekte ve eklem stabilitesini sağlayabilmektedir.
- Ortez veya Destekleyici Ayakkabılar: Özel ayakkabılar, tabanlıklar veya destekler, eklem yükünü dengeleyebilmekte ve ağrıyı azaltabilmektedir.
- Cerrahi Müdahale: Tedaviye cevap vermeyen veya ciddi hasara yol açan durumlarda cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Cerrahi; eklem değiştirme ameliyatı, eklem füzyonu ve eklem temizliği gibi seçenekleri içermektedir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı kiloyu korumak, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve stresi yönetmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri, semptomları yönetmeye yardımcı olabilmektedir.
Artrit Tedavisinde Fizik Tedavinin Rolü
Fizik tedavi, artrit tedavisinde önemli bir rol oynamakta ve birçok fayda sağlamaktadır.
- Ağrı ve iltihabı azaltır.
- Hareket açıklığını ve esnekliği artırır.
- Kas gücünü ve dayanıklılığını artırır.
- Dengeyi ve koordinasyonu geliştirir.
- Hareket kabiliyetini ve işlevselliği artırır.
- Ağrıyı yönetmeyi öğrenmenize yardımcı olur.
- Genel sağlığınızı ve zindeliğinizi artırır.
Fizik tedavi, her yaştan insan için güvenli ve etkili bir tedavi seçeneğidir.
Uyguladığımız Tedavi Yöntemleri
Artritler için kliniğimizde uyguladığımız tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Medikal tedavi
- Çeşitli enjeksiyon yöntemleri
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri
- Kişiye özel egzersiz programı