Boyun Fıtığı: Belirtileri, Teşhis ve Tedavisi
Boyun fıtığı, boyun bölgesindeki omurlar arasındaki disklerin hasar görmesi veya yerinden çıkması sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, boyun ve kolların hareketliliğini kısıtlayarak çeşitli semptomlara neden olabilmektedir.
Boyun Fıtığı Nedir?
Omurganın boyun bölgesi, omuzlarla birleştiği yerden başın tabanına kadar uzanan yedi omurdan oluşmaktadır. Her iki omurun arasında, disk adı verilen kıkırdak dokular bulunmaktadır. Bu diskler, omurlar arasında sürtünmeyi azaltarak ve darbelere dayanıklılık sağlayarak omurgayı esnek tutar. Ancak bazen disklerin dış tabakası zayıflayabilir, yıpranabilir veya yırtılabilir. Bu durumda iç kısımdaki jel benzeri bir madde olan nukleus pulposus, dışarı doğru sızabilir veya çıkabilir. Bu, boyun fıtığı olarak adlandırılan bir duruma neden olur.
Boyun Fıtığı Neden Olur?
Neden olan faktörler aşağıdaki gibidir:
- Disk dejenerasyonu
- Disk yaralanmaları
- Aşırı yüklenme
- Genetik faktörler
- Duruş bozuklukları
- Obezite
Boyun Fıtığının Belirtileri Nelerdir?
Boyun fıtığı, farklı semptomlara neden olabilmektedir. Yaygın belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Boyun ağrısı: Genellikle boyun bölgesinde ağrıya neden olmaktadır. Bu ağrı, sıklıkla boyun hareketleriyle veya uzun süreli oturma veya yatma gibi belirli pozisyonlarda artabilmektedir.
- Kollarda ağrı ve uyuşma: Boyun fıtığı olan kişiler kollarında ağrı, uyuşma, karıncalanma veya zayıflık hissi yaşayabilirler.
- Baş ağrısı: Bazen baş ağrısına da neden olabilmektedir. Bu genellikle boyundan kaynaklanan gerilim tipi baş ağrıları şeklindedir.
- Kas güçsüzlüğü: Boyun fıtığı, boyun ve kolları kontrol eden sinirleri etkileyebilmektedir. Bu da kas güçsüzlüğüne ve günlük aktivitelerde zorlanmaya yol açabilmektedir.
- Boyun sertliği: Fıtıklaşmış disklerin baskısı nedeniyle boyun bölgesinde sertlik ve hareket kısıtlılığı oluşabilmektedir.
Boyun Fıtığının Teşhisi Nasıl Konulur?
Boyun fıtığı teşhisi genellikle bir doktor veya uzman tarafından konulmaktadır. Aşağıda, teşhis sürecinde kullanılan bazı yöntemler bulunmaktadır:
- Değerlendirme: Doktorunuz semptomlarınızı dinleyecek, tıbbi geçmişinizi gözden geçirecek ve fizik muayene yapacaktır.
- Görüntüleme testleri: Boyun fıtığının tanısını koymak için görüntüleme testleri gerekebilmektedir. Bunlar arasında manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları yer almaktadır.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): MRG, omurganın detaylı görüntülerini elde etmek için manyetik alan ve radyo dalgalarını kullanmaktadır. Bu test, boyun bölgesindeki disklerin durumunu, sinir köklerinin sıkışıp sıkışmadığını ve hasarın derecesini değerlendirmek için etkili bir yöntemdir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): BT taraması, kesitsel görüntüler oluşturmak için X ışınlarını kullanmaktadır. Boyun fıtığında BT taraması omurgadaki kemik yapıları ve disklerin durumunu daha detaylı bir şekilde değerlendirmek için kullanılabilmektedir.
- Elektromiyografi (EMG): EMG, kas aktivitesini ve sinir iletimini ölçmek için kullanılan bir testtir. EMG, sinir köklerinin veya sinirlerin hasarını belirlemek için kullanılabilmektedir.
- Ultrason: Sinir köklerinin durumunu değerlendirmek için kullanılabilmektedir.
Boyun Fıtığı Tedavisi Nasıl Yapılır?
Boyun fıtığı tedavisi semptomların şiddetine, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve fıtığın yerine bağlı olarak değişmektedir. Tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:
- İlaç tedavisi: Ağrıyı hafifletmek ve iltihabı azaltmak için nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) veya ağrı kesiciler reçete edilebilmektedir. Kas gevşeticiler veya kortikosteroid enjeksiyonları da bazı durumlarda kullanılabilmektedir.
- Fizik tedavi: Fizik tedavi ve rehabilitasyon, semptomları hafifletmek, kasları güçlendirmek, esnekliği artırmak ve postürü düzeltmek için egzersizler, manuel terapi ve diğer modaliteleri içermektedir.
- Boyunluk veya yaka kullanımı: Boyunluğun veya yakanın kullanımı, boyun bölgesindeki stabiliteyi sağlamak ve ağrıyı hafifletmek için önerilebilmektedir. Ancak bu cihazların uzun süreli kullanımı kas zayıflığına yol açabileceği için doktorunuzun talimatlarına uymanız önemlidir.
- Enjeksiyon Tedavileri: Epidural steroid enjeksiyonları, boyun fıtığı kaynaklı ağrıyı ve inflamasyonu hafifletmek için kullanılabilmektedir.
- Cerrahi müdahale: Çoğu vaka cerrahi olmayan tedavilerle yönetilebilmektedir. Ancak semptomlar şiddetli ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiliyorsa, cerrahi seçenekler değerlendirilebilmektedir.
Boyun Fıtığını Önleme Yolları
Boyun fıtığından korunmak için aşağıdaki önlemleri dikkate alabilirsiniz:
- Doğru duruş ve postürün korunması
- Düzenli egzersiz
- Ağır yüklerin kaldırılmasından kaçınma
- Stres yönetimi