Multiple Skleroz (MS)
Multiple Skleroz (MS), merkezi sinir sistemini etkileyen kronik bir hastalıktır. Bu hastalık, vücudun bağışıklık sisteminin kendisine saldırması sonucu sinir hücrelerinde hasarlanma ve aynı zamanda iltihaplanmaya neden olur. Bu durum, beyin ve omuriliği çevreleyen miyelin adı verilen koruyucu bir kaplama zarar gördüğünde meydana gelir. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi nedeniyle ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Multiple Skleroz (MS) Nedir?
Multiple Skleroz, merkezi sinir sisteminin (beyin ve omurilik) kronik ve ilerleyici bir hastalığıdır. Hastalık bağışıklık sisteminin merkezi sinir sistemine saldırması sonucu oluşur. Aynı zamanda sinirlerdeki miyelin adı verilen koruyucu tabakanın zarar görmesiyle ortaya çıkar. Bu hasar, beyin ve omurilikteki iletim yollarının işlevselliğini bozarak bir dizi semptoma yol açar.
MS Sebepleri Nelerdir?
MS sebepleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak otoimmün bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Bu, bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırdığı ve beyin ve omuriliği etkileyen bir hastalıktır.
MS hastalığında bağışıklık sistemi, miyelin adı verilen ve sinir hücrelerini kaplayan maddeye saldırır. Bu nedenle de hasara neden olur. Hasar, sinir hücrelerindeki iletimi bozar ve hastanın motor, duyu ve bilişsel fonksiyonlarını etkiler.
Multiple Skleroz Belirtileri Nelerdir?
Multiple Skleroz belirtileri aşağıdaki gibidir:
- İşlev kaybı
- Görme bozukluğu
- Hissizlik veya karıncalanma
- Yorgunluk
- Duygusal sorunlar
- Titreme
Multiple Skleroz için Kimler Risk Altındadır?
Multiple Skleroz için risk faktörleri aşağıdaki gibidir:
- Genetik yatkınlık
- Yaş (MS genellikle 20 – 40 yaşları arasında başlamaktadır.)
- Cinsiyet (Kadınlar erkeklere göre daha yüksek risk altındadır.)
- Kuzey iklimleri (Soğuk iklimlerde yaşayan kişilerde MS riski daha yüksektir.)
- Viral enfeksiyonlar
- Sigara kullanımı
Multiple Skleroz Nasıl Teşhis Edilir?
MS teşhisi için aşağıdaki yöntemler kullanılabilmektedir:
- Nörolojik muayene: Nörolojik muayene sırasında doktor hastanın reflekslerini, koordinasyonunu, kas gücünü ve ayrıca duyularını kontrol etmektedir.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): MRG, beynin ve omuriliğin detaylı görüntülerini oluşturmak için manyetik alanlar ve radyo dalgaları kullanmaktadır.
- Görsel uyaran yanıt testi (VEP): VEP testi, görsel sinirleri test etmek için kullanılmaktadır.
- Beyin omurilik sıvısı (BOS) testi: BOS testi sırasında, bir iğne yardımıyla omuriliğin altından biraz sıvı alınmakta ve laboratuvar testleri için incelenmektedir.
- Kan testleri: Kan testleri, diğer hastalıkların MS belirtilerine neden olup olmadığını veya hastalığın nedenini belirlemeye yardımcı olabilmektedir.
Multiple Skleroz (MS) Tedavisi Nasıldır?
MS tedavisi; hastalığın seyrine, belirtilerine, kişinin yaşına ve ayrıca genel sağlık durumuna göre değişiklik göstermektedir. Tedavi hastalığı tamamen iyileştirememektedir. Ancak semptomları kontrol altına almak ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için kullanılan bir dizi ilaç, rehabilitasyon tedavisi ve destekleyici tedavileri içerebilmektedir.
- İlaç tedavisi: MS tedavisinde kullanılan birçok ilaç, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
- Rehabilitasyon tedavisi: Fizik tedavi, konuşma terapisi ve iş terapisi gibi rehabilitasyon terapileri, semptomların yönetilmesine yardımcı olabilmektedir.
- Destekleyici tedaviler: MS hastaları, semptomlarını hafifletmek ve sağlık durumlarını iyileştirmek için çeşitli destekleyici tedavilerden yararlanabilmektedir. Bunlar arasında; beslenme danışmanlığı, alternatif terapiler, psikoterapi ve destek grupları yer almaktadır.
Multiple Skleroz Tedavisinde Fizik Tedavinin Önemi Nedir?
Multiple Skleroz tedavisinde fizik tedavi ve rehabilitasyon önemli bir rol oynamaktadır. Fizik tedavi; hastalığın semptomlarının yönetilmesine, fiziksel fonksiyonların korunmasına veya iyileştirilmesine ve yaşam kalitesinin artırılmasına yardımcı olabilmektedir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyonun farklı yönleri, hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanabilmektedir. Bu sayede, hastalığın ilerlemesi ve semptomların şiddeti gibi faktörler göz önünde bulundurularak bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programı tasarlanabilmektedir. Bu program; kas kuvveti ve dayanıklılığının artırılması, esneklik ve denge egzersizleri, yürüme eğitimi, nefes egzersizleri, ağrı yönetimi ve bireysel olarak uyarlanmış aktiviteleri içermektedir.
MS Tedavisi için Hangi Yöntemleri Uyguluyoruz?
Uyguladığımız tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri
- Ağrıya yönelik medikal tedavi ve enjeksiyon yöntemleri
- Spastisiteye (kasılmaya) yönelik botox enjeksiyonları