Ön Çapraz Bağ Kopması
Ön çapraz bağ kopması, diz ekleminde sıklıkla görülen bir spor yaralanmasıdır. Ön çapraz bağ dizin ön kısmında yer alan ve uyluk kemiği ile kaval kemiği arasında yer alan bir bağdır. Bu bağ, diz ekleminin istikrarını sağlayan önemli bir yapıdır. Ön çapraz bağın kopması genellikle sporcular ve aşırı fiziksel aktivite yapan kişiler arasında yaygındır. Bu yaralanma, dizin hızlı bir şekilde dönmesi veya yere sert bir şekilde çarpması sonucu meydana gelmektedir.
Ön Çapraz Bağ Kopması Nedir?
Ön çapraz bağ, dizde bulunan bir bağdır ve bacağın uyluk kemiği ile kaval kemiği arasındaki ilişkiyi sağlar. Bu bağın kopması, bağın yırtılması veya tamamen kopması durumudur.
Neden Olur?
Ön çapraz bağ kopması genellikle bir spor yaralanması, özellikle de futbol, basketbol, kayak, snowboard ve jimnastik gibi kontak sporları sırasında meydana gelmektedir. Ayrıca araba kazaları veya yüksekten düşme gibi travmatik olaylar da ön çapraz bağların kopmasına neden olabilmektedir.
Ön Çapraz Bağ Kopmasının Belirtileri Nelerdir?
Ön çapraz bağ kopmasının belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Dizde şişlik ve ağrı
- Dizde sabitlik hissi
- Diz bölgesinde hassasiyet
- Dizde hareket kısıtlılığı
- Ani, şiddetli bir ağrı hissi
- Dizde çatırdama sesi
- Dizde eklemde zorlanma hissi
Ön Çapraz Bağ Kopmasının Teşhisi Nasıl Konulur?
Teşhisi fizik muayene ve görüntüleme testleri kullanılarak konulmaktadır. Fizik muayene sırasında, doktor dizinizi manipüle ederek ön çapraz bağın durumunu ve dizdeki diğer olası yaralanmaları kontrol eder.
Görüntüleme testleri; X-ışınları, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi testler kullanarak yaralanmanın ciddiyetini ve diğer olası yaralanmaları belirlemeye yardımcı olabilmektedir.
Ön Çapraz Bağ Kopması Tedavisi Nasıldır?
Ön çapraz bağ kopması tedavisi; hastanın yaşına, aktivite düzeyine, yaralanmanın şiddetine ve varsa eşlik eden diğer yaralanmalara bağlı olarak değişmektedir. Hafif vakalarda istirahat, buz, sıkıştırma ve yükseklik (RICE yöntemi) uygulanabilmekte ve dizlik gibi bir cihaz kullanılabilmektedir. Daha şiddetli vakalarda, ameliyat gerekebilmektedir. Ameliyatta kopan bağ tamir edilir veya değiştirilir. Daha sonra fizik tedavi ve rehabilitasyon programı uygulanır.
Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmezse diğer bağlar, kıkırdak veya kemik yaralanmaları gibi diğer komplikasyonlar gelişebilmektedir. Ayrıca uzun süreli yaralanmalar, dizde hareket kısıtlılığı ve osteoartrit gibi kronik rahatsızlıklar oluşturabilmektedir.
Ön Çapraz Bağ Kopmasının Tedavisinde Fizik Tedavinin Önemi Nedir?
Ön çapraz bağ kopması tedavisinde fizik tedavi, ameliyat sonrası iyileşmeyi hızlandırmak ve normal diz hareketi, kas gücü ve dayanıklılığını geri kazanmak için önemlidir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, yavaş yavaş artan bir egzersiz programını içerebilir ve bu program hastaya özel olarak planlanır. Egzersizler; kasları güçlendirmeye, esnekliği artırmaya ve dizi stabil hale getirmeye yardımcı olmaktadır.
Ön Çapraz Bağ Kopması için Hangi Tedavileri Uyguluyoruz?
Uyguladığımız tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri
- Ağrı için medikal tedavi veya enjeksiyon yöntemleri
- Kinezyotaping
Sık Sorulan Sorular
Ön Çapraz Bağı Kopan Biri Yürüyebilir mi?
Ön çapraz bağ yaralanmalarında genellikle herhangi bir tedaviye gerek kalmaksızın; bacakta oluşan şişlik, ağrı ya da kızarıklık yaklaşık 1 hafta içinde kesilebilmektedir. Ardından normal bir şekilde yere basılarak yürünebilmektedir.
Ön Çapraz Bağ Yırtığı Ameliyatsız Düzelir mi?
Tam kat ön çapraz bağ yırtılmalarında ameliyatsız bir iyileşme sağlanamaz. Ancak hafif vakalarda iyileşme sağlanması mümkündür. Dolayısıyla bu durum kişiden kişiye değişiklik göstermektedir.
Ön Çapraz Bağ Ameliyatı Sonrası Fizik Tedavi Şart mı?
Ortopedi cerrahınız ameliyatın gerekli olduğuna karar verirse ameliyattan önce ve sonra fizik tedavi ve rehabilitasyon almanız gerekebilmektedir.